Բարև ես Առնոն եմ։ Լավ է որ դու եկար։ Քո տերևները շատ սիրուն են։ Կարմիր, նարնջագույն, դեղին ։ Հեսա ձմեռ կգա եղանակը կցրտի անձրև կգա։ Աշնանը կարելի է հավաքել տերևներ ու իրանից սարքել շատ սիրուն նկարներ։

Բարև ես Առնոն եմ։ Լավ է որ դու եկար։ Քո տերևները շատ սիրուն են։ Կարմիր, նարնջագույն, դեղին ։ Հեսա ձմեռ կգա եղանակը կցրտի անձրև կգա։ Աշնանը կարելի է հավաքել տերևներ ու իրանից սարքել շատ սիրուն նկարներ։
(տեղեկատվական)
Կաքավը գեղեցիկ, աղավնուց խոշոր թռչուն է: Նրա ոտքերը, կտուցն ու կոպերը կարմիր են, մարմինը՝ մոխրագույն: Հոնքերի շուրջը սև գիծ կա, որը հասնում է մինչև ականջները: Կաքավի քաշը 350 – 800 գրամ է: Կաքավները չվող թռչուններ են, ուշ աշնանը ոչ մեծ երամներով չվում են տաք երկրներ:
Կաքավի շատ տեսակներ կան: Հայաստանում բնակվում են քարակաքավն ու մոխրագույն կաքավը:
Քարակաքավն ապրում է ժայռոտ, քարքարոտ վայրերում: Մյուս կաքավներն իրենց բները սովորաբար հյուսում են գետնին, քարերի մեջ, թփերի տակ, լավ ծածկում են, քողարկում:
Մայիս-հունիս ամիսներին մայր (էգ) կաքավը 10 – 25 ձու է ածում, թուխս նստում: 23 – 25 օր հետո ձվից դուրս են գալիս նուրբ, շատ փոքրիկ ձագեր, որոնք 1- 2 օր հետո արդեն ոտքի են կանգնում: Շուտով այդ ձագերը ինքնուրույն են ապրում:
Կաքավները շատ չեն թռչում, կյանքի մեծ մասն անցկացնում են արտերում ու դաշտերում: Գեղեցիկ, հպարտ քայլվածք ունեն: Հայաստանում կաքավի անունով նույնիսկ տեղանուններ կան՝ Կաքավասար, Կաքավաձոր, Կաքավաբերդ:
Հարցեր և առաջադրանքներ
Դուրս գրի՛ր այն տեղեկությունը, որը գիտեիր:
Կաքավը գեղեցիկ, աղավնուց խոշոր թռչուն է: Նրա ոտքերը, կտուցն ու կոպերը կարմիր են, մարմինը՝ մոխրագույն: Հոնքերի շուրջը սև գիծ կա, որը հասնում է մինչև ականջները: Կաքավի քաշը 350 – 800 գրամ է: Կաքավները չվող թռչուններ են, ուշ աշնանը ոչ մեծ երամներով չվում են տաք երկրներ:
Մշակումը՝ Արուսյակ Սահակյանի
Խռպոտ ձայն ունեցող ու ականջ չունեցող թռչունները չէին սիրում կարմիր կտուցով ու կարմիր տոտիկներով Կաքավին, որն օրնիբուն ման էր գալիս արտերում ու երգում:
Նախանձից նրանց ձայնն ավելի էր խռպոտվում:
Մի օր հավաքվեցին ու գնացին Արծվի մոտ գանգատ.
– Թագավորն ապրա՛ծ կենա, էդ Կաքավը անգործ-անբան, ամբողջ օրը երգում է, չի թողնում, որ քո հրամանները լսենք:
Արծիվն էլ երգի հետ գլուխ չուներ և հրամայեց.
– Կաքավին ասե՛ք՝ թող էլ չերգի:
Կաքավը լռեց:
Արտերը սպասեցին, սպասեցին Կաքավի երգին, բայց Կաքավն էլ չէր երգում:
Արտերը կարոտեցին Կաքավի երգին ու խնդիրքի գնացին Արծիվ թագավորին.
Թագավորն ապրա՛ծ կենա, կարմրակտուց, կարմրատոտիկ Կաքավը կա, բայց նրա երգն էլ չկա. մեր հասկերը չեն քաղցրանա:
Արծիվն ասաց՝ թող երգի՛:
Բայց Կաքավն արդեն մոռացել էր իր երգի բառերը, միայն մեկ բառ էր հիշում.
– Կըղա՜, կըղա՜:
Մի երկու բառ էլ արտերն էին հիշում.
– Կաղ-կըղա՜, շաղ-կըղա:
Հարցեր և առաջադրանքներ
ականջ չունենալ – չլսող
գանգատ անել – բողոքել
երգի հետ գլուխ չունենալ – երգ չսիել
խնդիրքի գնալ – խնդրել
Ինչո՞ւ մյուս թռչունները չէին սիրում կաքավին: Դո՛ւրս գրիր այն հատվածը, որտեղ դա երևում է:
Խռպոտ ձայն ունեցող ու ականջ չունեցող թռչունները չէին սիրում կարմիր կտուցով ու կարմիր տոտիկներով Կաքավին, որն օրնիբուն ման էր գալիս արտերում ու երգում:
Նախանձից նրանց ձայնն ավելի էր խռպոտվում:
Ի՞նչ ասացին թռչունները արծվին: Դո՛ւրս գրիր այն հատվածը, որտեղ դա երևում է:
– Թագավորն ապրա՛ծ կենա, էդ Կաքավը անգործ-անբան, ամբողջ օրը երգում է, չի թողնում, որ քո հրամանները լսենք:
Նկարագրի՛ր այս պատմության կաքավին:
Կարմրակտուց կարմրաոտք կաքավիկը շատ էր սիրում երգել։
Կեսօրին Վարդանը վճռական քայլերով գնաց այգի։ Ձմեռ էր, ոտքերի տակ անդադար ճռճռում էր սառած ձյունը։ Համատարած սպիտակություն էր։ Առատորեն թափվող մանրիկ ձյունը դադարեց։ Դեղձենիները պատվել էին ձմեռային շղարշով։ Լռության մեջ մեղմորեն շնչում էր գեղեցիկ բնությունը։ Այգու խորքում գտնվող տնակի անկյունում անօգնական պառկած էր մի սև շնիկ։
Ա․ Ինչպիսի՞ ձյուն էր գալիս
Մանրիկ ձյուն
Բ․ Որտե՞ղ էր գտնվում տնակը։
Անտառի խորքում
Գ. Ո՞ր բառում ածանց չկա։
խմորեղեն այգի
մանրիկ ձմեռային
Դ. Ի՞նչ է նշանակում շղարշ
Քող քամի
Շող մութ
Աշխատել, ժրաջան մեղու, ողջ ամառ, տնակ, անտառ
Մարդը աշխատում էր գործարանում։
ժրաջան մեղուները մեղր էրն պատրաստում։
մեղուները ծաղիկներից հավաքում են նեկտար։
ճպուռը ողջ ամառ չաշխաատեց։
անտառում կար մի տնակ։
գայլը ու աղվեսը ապրում էին անտառում
1․ բարձրորակ, անօրինակ 3․ անօգուտ, անորակ
2․ անորոշ, ձկնորս 4․ այսօր, մեղմորեն
16
1) Where is Big Ben? Big Ben is in the centre of London.
2) Are the faces of the clock small? The clock is not small.
3) Are the minute-hand and hour-hand long? The minute-hand is 14 feet long, the hour-hand
is 9 feet
4) Are the figures 3 feet long? No, the figures are 2 feet long.
782 – 291=491
541 – 250=291
972 – 584=388
674 – 77=597
645 – 352 =293
462 – 280=182
532 – 245 =287
460– 62=398
81 : (147 – 138)=9
1)47-138=9
2)81:9=9
5 x 7 – 7 x 5 + 607=607
1)5×7=35
2)7×5=35
3)35-35=0
4)0+607=607
( 98 – 8) : 10 + 24 : 8 =12
1)98-8=90
2)90:10=9
3)24:8=3
4)9+3=12
35 : ( 263 – 258) =7
1)263-258=5
2)35:5=7
9 x 4 – 4 x 9 + 294 =254
1)9×4=36
2)4×9=36
3)36+36=0
4)254+0=254
(36 + 64) : 10 + 40 : 5 =18
1)36+64=100
2)100:10=10
3)40:5=8
4)10+8=18
Հաշվի՛ր:
520+4 = 524 410 + 5=415 340 + 3 =343 520+40 =560 410 + 50 =460 340 + 30 =370 520+ 400 =920 410 + 500 =910 340 + 300 =640
4․ Լրացրո՛ւ աղյուսակի դատարկ վանդակները:
նախորդող թիվը | թիվը | հաջորդող թիվը |
651 | 652 | 653 |
455 | 456 | 457 |
519 | 520 | 521 |
779 | 780 | 781 |
659 | 600 | 661 |
բանջարեղենը | մեկ հատի արժեքը |
բազուկ | 30 դրամ |
գազար | 20 դրամ |
լոլիկ | 50 դրամ |
վարունգ | 40 դրամ |
դդմիկ | 60 դրամ |
60+50+40=150
Պատասխան՝ 150
1)2×60=120
2)2×50=100
3)1×20=20
4)120+100+20=240
Պատասխան՝ 240
1)30+20_+50+40+60=200
Պատասխան՝ 200
875
509
Արկղում կա 6 կապույտ և 3 դեղին գնդակ: Առանց նայելու պարկից հանեցին 4 գնդակ:
Հնարավո՞ր է, որ գոնե 2 դեղին գնդակ դուրս եկած լինի:
Պատասխան՝ ոչ
Հնարավո՞ր է, որ գոնե 1 կապույտ գնդակ դուրս եկած լինի:
Պատասխան՝ այո
400 + 3 =403 500 + 2 =502 241 + 5 =246
400 + 30 =430 500 + 20 =520 241 + 50 =291
400+300 =700 500 + 200 =700 241 + 500 =741
Պատ.՝4
(տեղեկատվական)
Ամպեր կամ երկինք նկարելիս մենք միշտ ընտրում ենք կապույտ կամ երկնագույն մատիտներ։ Ճիշտ է, երբ նայում ենք վերև՝ երկինքը ծովի պես կապույտ է երևում, և մեր մտքով չի էլ անցնում, որ այդ կապույտի տակ թաքնված են բազմաթիվ այլ գույներ։ Դե ուրեմն, ճիշտ ժամանակն է իմանալու․ ինչո՞ւ է երկինքը կապույտ։
Երկիր մոլորակը շրջապատված է օդի շերտերով։ Այն օդը, որը մենք շնչում ենք իր մեջ պարունակում է թթվածին, ազոտ, ածխաթթու գազ, մասամբ նաև ջուր և անտեսանելի մանրէներ։ Երբ արևն արձակում է իր շողերը, օդը՝ իր մեջ կուտակած այդ գազերի շնորհիվ տարբեր երանգներ է ստանում՝ սպիտակից մինչև կարմիր, կարմիրից էլ մինչև նարնջագույն, դեղին, կանաչ, երկնագույն, կապույտ, մանուշակագույն․․․
Եվ ահա, երբ այդ բազմագույն ճառագայթն անցնում է օդի հաստ շերտով, օդի մասնիկները շաղ են տալիս այդ բոլոր գույները, իսկ առավել շատ, նրա մանուշակագույն, կապույտ և երկնագույն մասերը, այդ պատճառով էլ երկինքը գունավորվում է երկնագույնով։
Պարզվում է, որ արևի ճառագայթներն են ներկում օդը մեր գլխավերևում։ Իսկ երբ արևը հեռանում է ու իր տեղը ժամանակավորապես զիջում է լուսնին՝ երկինքը սև է երևում, պատճառն այն է, որ լուսինը չի կարող արևի պես ճառագայթներ արձակել։
Հարցեր և առաջադրանքներ